If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

თუ ვებფილტრს იყენებთ, დარწმუნდით, რომ *.kastatic.org და *.kasandbox.org დომენები არ არის დაბლოკილი.

ძირითადი მასალა

პრეალგებრა

კურსი: პრეალგებრა > თემა 9

გაკვეთილი 2: გამოსახულებების ჩასმა და გამოთვლა

ერთუცნობიანი გამოსახულებების ამოხსნა

ერთცვლადიანი გამოსახულებების სწრაფი ამოხსნისთვის საჭირო განმარტებები, მაგალითები და სავარჯიშოები!

როგორ ამოვხსნათ ერთცვლადიანი გამოსახულება

დავუშვათ, გვინდა, რომ ვიპოვოთ a, plus, 4 გამოსახულების მნიშვნელობა. პირველ რიგში, ჩვენ დაგვჭირდება უცნობ a-ს მნიშვნელობა. მაგალითად, როდესაც start color #11accd, a, equals, 1, end color #11accd, ჩვენ მხოლოდ ვსვამთ start color #11accd, 1, end color #11accd-ს start color #11accd, a, end color #11accd-ს მნიშვნელობაში და ასე ვანგარიშობთ გამოსახულების მნიშვნელობას:
a+4=1+4         a შეცვალეთ 1-ით.=5\begin{aligned} &\blueD a + 4 \\\\ =&\blueD1 + 4~~~~~~~~\gray{\text{ }\blueD{a} \text{ შეცვალეთ } \blueD{1}\text{-ით.}} \\\\ =&5 \end{aligned}
ანუ, გამოსახულება a, plus, 4 უდრის 5-ს, როცა a, equals, 1.
ასევე მარტივად შეგვიძლია ამოვხსნათ a, plus, 4, როცა start color #11accd, a, equals, 5, end color #11accd:
a+4=5+4         a შეცვალეთ 5-ით.=9\begin{aligned} &\blueD a + 4 \\\\ =&\blueD5 + 4~~~~~~~~\gray{\text{ }\blueD{a} \text{ შეცვალეთ } \blueD{5}\text{-ით.}} \\\\ =&9 \end{aligned}
ანუ, გამოსახულება a, plus, 4 უდრის 9-ს, როცა a, equals, 5.

გამოსახულების ამოხსნა გამრავლებით

შეიძლება, გთხოვონ: „გამოთვალეთ 3, x, როცა x, equals, 5."
ყურადღება მიაქციეთ, როგორ არის 3, x გამოსახულებაში 3 გამოსახული x ცვლადის წინ. ეს ნიშნავს „3-ჯერ x-ს." ამას იმ მიზეზით ვაკეთებთ, რომ ძველი გზით ჩაწერილი გამრავლების სიმბოლო times გავს x ცვლადს, რაც დამაბნეველია.
ასე რომ, ამოვხსნათ ეს ამოცანა:
3x=35         x შეცვალეთ 5ით.=15\begin{aligned} &3\blueD x \\\\ =& 3 \cdot \blueD5~~~~~~~~\text{ }\blueD{x} \text{ შეცვალეთ } \blueD{5-ით}\text{.} \\\\ =&15 \end{aligned}
ანუ, გამოსახულება 3, x უდრის 15-ს, როცა x, equals, 5.

ახალი გზები გამრავლების საჩვენებლად

ერთი წამით მოიცადეთ! შეამჩნიეთ, რომ დავწერეთ „3-ჯერ start color #11accd, 5, end color #11accd", როგორც 3, dot, start color #11accd, 5, end color #11accd, 3, times, start color #11accd, 5, end color #11accd-ის ნაცვლად? წერტილის გამოყენება times სიმბოლოს ნაცვლად არის გამრავლების გამოსახვის ახალი გზა:
3, dot, start color #11accd, 5, end color #11accd, equals, 15
ფრჩხილები შეიძლება, გამოვიყენოთ გამრავლების გამოსახატადაც:
3, left parenthesis, start color #11accd, 5, end color #11accd, right parenthesis, equals, 15
შევაჯამოთ, გამრავლების გამოსახვის რა ახალი გზაბი ვისწავლეთ.
ძველი გზაახალი გზა
ცვლადით3, times, x3, x
ცვლადის გარეშე3, times, 53, dot, 5 or 3, left parenthesis, 5, right parenthesis

ისეთი გამოსახულების ამოხსნა, რომელშიც მოქმედებების თანმიმდევრობა მნიშვნელოვანია

უფრო რთული გამოსახულებებისთვის, უნდა დავრწმუნდეთ, რომ მოქმედებების რიგითობას საკმარის ყურადღებას ვაქცევთ. შევხედოთ მაგალითს:
გამოთვალეთ 5, plus, 3, e როცა start color #11accd, e, equals, 4, end color #11accd.
5+3e=5+34         e შეცვალეთ 4-ით.=5+12        ჯერ გაამრავლეთ (მოქმედებების რიგი)=17\begin{aligned} &5+3\blueD e \\\\ =&5 + 3 \cdot \blueD 4~~~~~~~~\gray{\text{ }\blueD{e} \text{ შეცვალეთ } \blueD{4}\text{-ით.}} \\\\ =&5 + 12 ~~~~~~~~\text{\gray{ჯერ გაამრავლეთ (მოქმედებების რიგი)}} \\\\ =&17 \end{aligned}
ანუ, გამოსახულება 5, plus, 3, e უდრის 17-ს, როცა e, equals, 4.
ამოხსნის დროს ყურადღება მიაქციეთ მოქმედებების თანმიმდევრობას. ყველაზე ხრიში მცდარი პასუხია start color #e84d39, 32, end color #e84d39, რომელსაც ვიღებთ ჯერ 5-სა და 3-ის შეკრებით, რაც უდრის 8-ს და შემდეგ ამ 8-ის გამრავლებით 4-ზე, რითაც ვიღებთ start color #e84d39, 32, end color #e84d39-ს.

მოდით, ვივარჯიშოთ!

ამოცანა 1
  • მიმდინარე
ამოხსენით გამოსახულება 9, minus, z, როცა z, equals, 4.
  • თქვენი პასუხი უნდა იყოს
  • მთელი რიცხვი, როგორიცაა 6
  • გამარტივებული წესიერი წილადი, მაგალითად 3, slash, 5
  • გამარტივებული არაწესიერი წილადი, მაგალითად 7, slash, 4
  • შერეული რიცხვი, როგორიცაა 1, space, 3, slash, 4
  • ზუსტი ათწილადი, მაგალითად 0, point, 75
  • pi-ს ჯერადი, როგორიცაა 12, space, start text, p, i, end text ან 2, slash, 3, space, start text, p, i, end text

რთული ამოცანები

რთული ამოცანა 1
  • მიმდინარე
ამოხსენით e, dot, e, minus, 5, e როცა e, equals, 5.
  • თქვენი პასუხი უნდა იყოს
  • მთელი რიცხვი, როგორიცაა 6
  • გამარტივებული წესიერი წილადი, მაგალითად 3, slash, 5
  • გამარტივებული არაწესიერი წილადი, მაგალითად 7, slash, 4
  • შერეული რიცხვი, როგორიცაა 1, space, 3, slash, 4
  • ზუსტი ათწილადი, მაგალითად 0, point, 75
  • pi-ს ჯერადი, როგორიცაა 12, space, start text, p, i, end text ან 2, slash, 3, space, start text, p, i, end text

გსურთ, შეუერთდეთ დისკუსიას?

პოსტები ჯერ არ არის.
გესმით ინგლისური? დააწკაპუნეთ აქ და გაეცანით განხილვას ხანის აკადემიის ინგლისურენოვან გვერდზე.