If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

თუ ვებფილტრს იყენებთ, დარწმუნდით, რომ *.kastatic.org და *.kasandbox.org დომენები არ არის დაბლოკილი.

ძირითადი მასალა

რა არის თანრიგი

სალი იყენებს რიცხვს 37 იმისათვის, რომ აგვიხსნას, რატომ ვიყენებთ "ერთეულების ადგილს" და "ათეულების ადგილს" რიცხვის დაწერის დროს;. შემქმნელია სალ ხანი.

გსურთ, შეუერთდეთ დისკუსიას?

პოსტები ჯერ არ არის.
გესმით ინგლისური? დააწკაპუნეთ აქ და გაეცანით განხილვას ხანის აკადემიის ინგლისურენოვან გვერდზე.

ვიდეოს აღწერა

დავუშვათ, გვინდა დავთვალოთ თუ რამდენი დღე არის გასული ჩვენი დაბადების დღიდან. ამისთვის, დაბადების დღის მომდევნო დღეს, კედელზე 1 ხაზს დავსვამთ. კიდევ მომდევნო დღეს, მეორე ხაზს გავუსვამთ კედელზე. მომდევნო დღეს მესამე ხაზს. და თუ გვაინტერესებს რამდენი დღე გავიდა ამ ეტაპზე, მაშინ დავთვლით: 1, 2 და 3. ესე იგი, გასულა 3 დღე. კარგით. ეს ჯგუფი (ხაზების), შეესაბამება 3-ს. 3 დღეს. გავაგრძელოთ. მეოთხე დღეს დავსვამთ კიდევ ერთ ხაზს. მეხუთე დღეს კიდევ ერთს. მე-6 დღეს, მე-7 დღეს და ა.შ. ყოველ მომდევნო დღეს თითო ხაზს ვუსვამთ კედელზე. ეს არის ყველაზე ადრეული და ყველაზე მარტივი სისტემა რიცხვების ჩასაწერად. რიცხვები შეესაბამება თვითონ ამ ჯოხების ერთობლიობას. ვთქვათ, ერთ-ერთ დღეს დავბრუნდით, ამ კედელს შევხედეთ და გვაინტერესბს რამდენი დღეა გასული. ნუ, მაშინ უნდა დავთვალოთ. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 და 17. ძალიან კარგი. ნუ, შევხედავთ ამას და ჩანს, რომ ყველაფერი მუშაობს. მართალია, რაღაც დროს მოითხოვს, მაგრამ მაინც. ამიტომ, გავაგრძელოთ. დავამატოთ კიდევ ხაზები ყოველ დღე. ყოველ დღე ვაგრძელებთ სტანდარტულად ერთი ხაზის დასმას. და შევამჩნევთ ადრე თუ გვიან, რომ ასეთი ხერხი საკმაოდ ბევრ დროს მოითხოვს, როცა გვაინტერესებს გავიგოთ თუ რამდენი დღე არის გასული, დათვლა უფრო რთული ხდება, და ამ ყველაფერთან ერთად, იკავებს ძალიან დიდ ადგილს. სასურველი არის, რომ რაღაც სხვა სისტემა იყოს ამ რიცხვის წარმოსადგენად. კარგი. მოდი, პირველ რიგში, დავფიქრდეთ ასეთ რაღაცაზე. რა არის ეს რიცხვი? 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36 და 37. ესე იგი, გვინდა, რომ ვიპოვოთ უფრო მარტივი გზა ამ რიცხვის წარმოსაჩენად, რომელსაც 37 დავარქვით. შესაძლოა ეს თავიდან არც კი ყოფილიყო 37. ამისთვის ჩვენ 37-ის მაგივრად დაგვერქვა უბრალოდ რიცხვი იმ დღეების რაოდენობისა, რომელიც გავიდა ჩვენი დაბადების დღიდან, ვთქვათ. კარგით. რა მოხდება, რომ ვიპოვოთ უფრო მარტივი გზა. ვთქვათ, ხელებზე გვაქვს 10 თითი, ამიტომ იქნებ ათეულებად დავაჯგუფოდ. ვთქვათ, რამდენი ათეული გვაქვს ვნახოთ და რამდენი ერთეული დარჩება ამის შემდეგ. იქნებ, ეს უფრო მარტივი გზა იყოს ამ რიცხვთა ოდენობის წარმოსაჩენად. კარგით. მოდი ასე მოვიქცეთ. გადავთვალოთ. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10. ეს არის პირველი ათეული. ეს იქნება ერთი ათეული. შემდეგ, გვაქვს: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. ეს იქნება მეორე ათეული. მეორე ათეულიც ვიპოვეთ. ვნახოთ კიდევ არის თუ არა. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. კიდევ ერთი ათეული ყოფილა. ესეც შემოვხაზოთ. გვაქვს ესე იგი, მესამე ჯგუფი ათეულების. და დაგვრჩა ბოლოს: 1, 2, 3, 4, 5, 6 და 7. ესე იგი, მთელი ათეული არ გამოვიდა, მაგრამ დარჩა რაღაც ერთეულები, ამიტომ ამას არ შემოვხაზავ. კარგით. ესე იგი, ასეთი მარტივი გზით, უცებ გამოვსახეთ ეს რიცხვი. ანუ, ის თუ რამდენი დღე გავიდა. ყველაფრის დათვლა აღარ არის საჭირო, უბრალოდ ვიტყვით, რომ გვაქვს 1, 2 და 3 ათეული. (3 ათეული) რაც ცხადია არის 30. და ასევე გვაქვს: 1, 2, 3, 4, 5, 6 და 7. 7 ერთეული. აქ, უკვე შეგვიძლია იმის თქმა, რომ გვაქვს 30 და 7. თუ, რა თქმა უნდა ვიცით ჩვენი სისტემის გამოყენება, ჩვენი რიცხვითი სისტემა. ჩვენი რიცხვითი სისტემა სწორედ ამას აკეთებს სინამდვილეში მხოლოდ იმ 10 ციფრის გამოყენებით, რომელიც ჩვენთვის უკვე ცნობილია. ეს ციფრები, რომლებიც ჩვენ ვიცით არის: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, და 9. ჩვენი ათვლის სისტემა გვაძლევს საშუალებას, რომ მხოლოდ ამ 10 ციფრის გამოყენებით, ნებისმიერი რიცხვი გამოვსახოთ საკმაოდ სწრაფად, მოკლედ და ისეთი გზით, რომ ჩვენმა ტვინმა მარტივად აღიქვას. მაშინ, თუ გვინდა, რომ ჩავწეროთ 3 ათეული, ამისთვის მოვიქცეთ შემდეგ ნაირად. დავწეროთ სამიანი ათეულების ადგილას. სამიანს ვწერთ ათეულების ადგილას, როგორც წესია. ხოლო ერთეულების ადგილას უნდა დავწეროთ 7. 1, 2, 3, 4, 5, 6 და 7. ესე იგი უნდა დავწეროთ 7. საიდან ვიცით, რომ უნდა დავწეროთ სამიანი და შვიდიანი? ეს უკვე ვისწავლეთ. მარჯვნიდან ვიწყებთ და მარჯვნივ არის ჯერ ერთეულები და ეს 7-იანი გვეუბნება, რომ გვაქვს 7 ცალი ერთეული. შემდეგ ერთით მარცხნივ გადავდივართ და უკვე ათეულების ადგილას ვართ. შემდეგ ვიხილავთ, რომ კიდევ ერთით მარცხნივ გადასვლა ასეულების ადგილას გადაგვიყვანს. მაგრამ ჯერ ეს არ გვინდა. გვაქვს 3 ათეული და 7 ერთეული. ესე იგი, ეს გვეუბნება ზუსტად იგივეს რასაც აი, ეს რიცხვების ერთობლიობა. უფრო სწორედ, ჯოხების ერთობლიობა. ესე იგი, ეს გამოხატავს 3 ათეულს, ეს გამოხატავს ზუსტად 3 ათეულს. ხოლო ეს, ახლა რაზეც გადავალთ, შვიდიანი, გამოხატავს 7 ცალ ერთეულს. შეგვიძლია გადავწეროთ ეს ჩვენ სისტემაში შემდეგნაირად. ეს არის ტოლი: 3 ათეულს დამატებული 7 ერთეული. (დამატებული 7 ერთეული) ან კიდევ სხვა გვარად, რომ გადავწეროთ, პირდაპირ, ასე ვთქვათ, მათემატიკურად. რას გულისხმობს 3 ათეული? 3 ათეული გულისხმობს უბრალოდ რიცხვ 30-ს. დავწერთ რიცხვ 30-ს, ხოლო 7 ერთეული უბრალოდ 7-ს გულისხმობს. ესე იგი, 30-ს დამატებული 7. ესე იგი, ეს ყოფილა 37-ს წარმოჩენის3 სხვადასხვა გზა. იმედია, ამან კარგად წარმოგიჩინათ თუ რამდენად მოხერხებული არის ჩვენი რიცხვითი სისტემა. აი, 37-იც კი უკვე იმდენად რთული დასათვლელი ხდება ასე თითო-თითო ხაზების მიხედვით წარმოიდგინეთ, მაგალითად 1052 რომ გვქონდეს დასაწერი, როგორი იქნებოდა ამის ან დაწერა ან დათვლა. მაგრამ ჩვენი რიცხვითი სისტემა გვაძლევს ამ ყველაფრის მარტივად გაკეთების საშუალებას. (სუბტიტრები შექმნილია მარიამ შონიას დახმარებით)