If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

თუ ვებფილტრს იყენებთ, დარწმუნდით, რომ *.kastatic.org და *.kasandbox.org დომენები არ არის დაბლოკილი.

ძირითადი მასალა

კურსი: მეხუთე კლასი > თემა 3

გაკვეთილი 4: განსხვავებული მნიშვნელის მქონე შერეული რიცხვების შეკრება და გამოკლება

შერეული რიცხვების გამოკლება გადაჯგუფებით (განსხვავებული მნიშვნელებით)

სალი გამოაკლებს 17 4/9 - 12 2/3.

გსურთ, შეუერთდეთ დისკუსიას?

გესმით ინგლისური? დააწკაპუნეთ აქ და გაეცანით განხილვას ხანის აკადემიის ინგლისურენოვან გვერდზე.

ვიდეოს აღწერა

მოცემული გვაქვს გამოსახულება: 17 მთელსა და ოთხ მეცხრედს გამოკლებული12 მთელი და ორი მესამედი. მოგიწოდებთ, დააპაუზოთ ვიდეო და ნახოთ, თუ გამოთვლით, რამდენია ეს სხვაობა. ახლა ერთად გავაკეთოთ. ვაპირებ, სხვანაირად დავწერო ეს შერეული რიცხვები. დავწერ: 17 მთელი და ოთხი მეცხრედი გამოკლებული 12 მთელი და ორი მესამედი 12-ს დავწერ ზუსტად 17-ის ქვეშ და ორ მესამედს დავწერ ოთხი მეცხრედის ქვეშ. გასაგები რომ იყოს, 17 მთელსა და ოთხ მეცხრედს ვაკლებთ 12 მთელსა და ორ მესამედს. პირველ რიგში, შევხედოთ წილად ნაწილს და დავიწყოთ გამოკლება შევნიშნავთ, რომ სხვადასხვა მნიშვნელი გვაქვს: გვაქვს მეცხრედი და მესამედი. პირველი, რაც უნდა გავაკეთოთ, უნდა ვიპოვოთ საერთო მნიშვნელი. კარგი საერთო მნიშვნელი იქნება ცხრისა და სამის უმცირესი საერთო ჯერადი. რა იქნება ეს? მოვიფიქროთ. დავიწყოთ უფრო დიდი რიცხვით, ცხრით. ცხრა იყოფა სამზე? კი! ის იყოფა მეორე მნიშვნელზე, ანუ ცხრა არის უმცირესი საერთო ჯერადი! რომ არ ყოფილიყო, გავაგრძელებდი ცხრის უფრო და უფრო დიდი ჯერადების შემოწმებას: გადავიდოდი 18-ზე, შემდეგ 27-ზე და გავაგრძელებდი მანამ, ვიდრე ვიპოვიდი ისეთს, რომელიც სამზე იყოფა. მაგრამ არ დამჭირდა ამის გაკეთება, რადგან ცხრა თავად იყოფა სამზე. ანუ, შემიძლია, ორივე წილადი ნაწილი გადავწერო მნიშვნელში ცხრის მქონე წილადებად. ზედა წილადი უკვე წერია ცხრის მნიშვნელით, ამიტომ უბრალოდ, გადავწერ: 17 მთელი ოთხი მეცხრედი მეორე წილადი შემიძლია დავწერო, როგორც 12 მთელი და... რაღაც რიცხვი შეფარდებული ცხრასთან. რამდენი მეცხრედია ორი მესამედი? იმისთვის, რომ მესამედიდან მეცხრედზე გადავიდე, უნდა გავამრავლო სამზე. უნდა გავამრავლო სამზე... ამიტომ მრიცხველიც უნდა გავამრავლო სამზე. ორჯერ სამი არის ექვსი ორი მესამედი იგივეა, რაც ექვსი მეცხდრედი. ახლა შემიძლია, ვცადო გამოკლება. აქაც კი, როცა გამოკლება მინდა, გამოდის, რომ უფრო მცირე რიცხვს უნდა გამოვაკლო უფრო დიდი რიცხვი. ოთხ მეცხრედს უნდა გამოვაკლო ექვსი მეცხრედი! რისი გაკეთება შემიძლია? შემიძლია, გადავაჯგუფო! შემიძლია, ავიღო ერთი მთელი 17-დან... მოდით, გავაკეთებ ამას, თუ 17-დან, ავიღებ ერთ მთელს, 17 გახდება 16, და ის მთელი, რომელიც მთელი თანრიგიდან ავიღე, შემიძლია, დავუმატო წილადს. მთელი იქნება ცხრა მეცხრედი. აქ მხოლოდ გადაჯგუფება გავაკეთე. 17-დან ავიღე ცხრა მეცხრედი, ცხრა მეცხრედი არის ერთი მთელი, ანუ 17-დან ავიღე ცხრა მეცხრედი, დამრჩა 16 და შემდეგ გადავაჯგუფე და დავუმატე ეს ცხრა მეცხრედი წილადს. რამდენია ოთხ მეცხრედს დამატებული ცხრა მეცხრედი? 13 მეცხრედი! ანუ აი, ეს არის 13 მეცხრედი. უცნაურად წერია, მაგრამ 17 მთელი და ოთხი მეცხრედი იგივეა, რაც 16 მთელი 13 მეცხრედი. შეხედეთ, ეს ერთზე მეტია. ეს რიცხვი იგივეა, რაც ერთი მთელი და ოთხი მეცხრედი ერთ მთელსა და ოთხ მეცხრედს დამატებული 16 იქნება 17 მთელი ოთხი მეცხრედი. რატომ გავაკეთე ეს ყველაფერი? 13 მეცხრედი ექვს მეცხრედზე მეტია, ანუ შემიძლია, გამოვაკლო. რამდენი იქნება 13 მეცხრედს გამოკლებული ექვსი მეცხრედი? 13 რაღაცას, ამ შემთხვევაში, მეცხრედს, გამოკლებული ექვსი ეს რაღაც იქნება შვიდი მეცხრედი. შვიდი... ნეიტრალური ფერით დავწერ. ანუ, ეს იქნება შვიდი მეცხრედი. 13 მეცხრედს გამოკლებული ექვსი მეცხრედი არის შვიდი მეცხრედი. ახლა შემიძლია, მთელ ნაწილს შევხედო. აქ დამრჩა 16. 16-ს გამოკლებული 12 არის ოთხი. დავასრულე! 17 მთელ ოთხ მეცხრედს გამოკლებული 12 მთელი ორი მესამედი არის ოთხი მთელი შვიდი მეცხრედი.