If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

თუ ვებფილტრს იყენებთ, დარწმუნდით, რომ *.kastatic.org და *.kasandbox.org დომენები არ არის დაბლოკილი.

ძირითადი მასალა

კურსი: არითმეტიკა > თემა 4

გაკვეთილი 9: სხვადასხვამნიშვნელიანი წილადების მიმატება და გამოკლება

წილადების ვიზუალურად წარმოდგენით გამოკლება: 3/4-5/8

სალი 3/4-5/8 გამოკლებას ასრულებს წილადის მოდელის დახმარებით.

გსურთ, შეუერთდეთ დისკუსიას?

გესმით ინგლისური? დააწკაპუნეთ აქ და გაეცანით განხილვას ხანის აკადემიის ინგლისურენოვან გვერდზე.

ვიდეოს აღწერა

ვნახოთ, თუ შევძლებთ გამოვთვალოთ რამდენია ამ მეოთხედს გამოკლებული ხუთი მერვედი. აქ მოცემული გვაქვს სამი მეოთხედი: ეს მონაკვეთი შეგვიძლია განვიხილოთ, როგორც მთელი და ვხედავთ, რომ ის დაყოფილია ოთხ ტოლ ნაწილად და სამი მათგანი გაფერადებულია. ეს გაფერადებული ნაწილი გამოხატავს მთელის სამ მეოთხედს, აი, აქ სწორედ ამას ვხედავთ. ეს მონაჯვეთი კი შეგვიძლია განვიხილოთ, როგორც კიდევ ერთი მთელი, აი, კიდევ ერთი მთელი და ხედავთ, რომ ის დაყოფილია რვა ტოლ ნაწილად, და ხუთი მათგანი გაფერადებულია. ეს გამოხატავს ხუთ მერვედს. ესე იგი, გვინდა სამ მეოთხედს, ანუ ამ მწვანე ნაწილს გამოვაკლოთ ხუთ მერვედი. როგორ გავაკეთოთ ეს? შეიძლება, უბრალოდ შეხედვითაც მიხვდეთ. როცა წილადებს ვკრებთ ან ვაკლებთ, ყოველთვის გვინდა, გვქონდეს ერთნაირი მნიშვნელები, რადგან ასე გვექნება მეოთხედები, მერვედები, მეთექვსმეტედები, ან ნებისმიერი სხვა რამ. მოდით, ახლა ვიფიქროთ საერთო მნიშვნელზე. საერთო მნიშვნელი იქნება ამ ორი მნიშვნელის საერთო ჯერადი, საუეთესო შემთხვევაში, უმცირესი საერთო ჯერადი. სხვადასხვა გზაა საერთო მნიშვნელის საპოვნელად, მაგრამ მე ასე მირჩევნია: შევხედოთ მნიშვნელებს შორის ყველაზე დიდ რიცხვს, ამ შემთხვევაში, რვას, და გავაგრძელოთ რვის ჯერადების შემოწმება მანამ, სანამ ვიპოვით ისეთს, რომელიც სრულად იყოცა ოთხზე. რვის შემთხვევაში, მაშინვე გამოდის რომ რვა იყოფა ოთხზე. რა თქმა უნდა, ის რვაზეც იყოფა, ამიტომ რვა არის ოთხისა და რვის უმცირესი საერთო ჯერადი. ანუ, შგევიძლია ორივე წილადი გადავწეროთ, როგორც რაღაც რიცხვი შეფარდებული რვასთან. ანუ, სამი მეოთხედი, შეგვიძლია დავწერო, როგორც რაღაც რიცხვი შეფარდებული რვასთან, და გამოკლებული... თუ ხუთი მერვედის ასე ჩაწერა გვინდა, გვექნება ისევ ხუთი მერვედი. და შემდეგ შეგვიძლია გავიგოთ პასუხი. მაშ, როგორ დავწეროთ სამი მეოთხედი, როგორც რაღაც რიცხვი შეფარდებული რვასთან? რამდენიმე გზაა. მაგალითად, ვთქვათ, მნიშვნელში მქონდა ოთხი და ახლა მაქვს ტოლი მონაკვეთების ორჯერ მეტი რაოდენობა, ანუ გამრავლებული ორზე. ამიტომ, გაფერადებული მონაკვეთების რაოდენობაც ორჯერ მეტი მექნება. ანუ, გამრავლებული ორზე... ანუ სამი მეოთხედი იგივეა, რაც ექვსი მერვედი. ვიზუალურადაც შეგვიძლია გავაკეთოთ. თუ აქ ორჯერ მეტი მონაკვეთ უნდა მქონდეს... აქ ყველაფერი მეოთხედებში გვაქვს... ეს კი უნდა გადავაქციო ორჯერ მეტ მონაკვეთებად, ისე, რომ მერვედები მქონდეს. მოდით, გავაკეთოთ, რაც ვთქვით. ამას გავყოფ, ამას გავყოფ, ამასაც გავყოფ... და ამასაც. ახლა მეოთხედებიდან გადავედი მერვედებზე. მაქვს 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ტოლი მონაკვეთი და ვხედავთ, რომ მათგან ექვსი გაფერადებულია სამი მეოთხედი იგივეა, რაც ექვსი მერვედი. ახლა შეგვიძლია გამოვაკლოთ. გვაქვს ექვსი მერვედი და გვინდა გამოვაკლოთ ხუთი მერვედი. ანუ, გვაქვს ექვსი მერვედი და გვინდა გამოვაკლოთ 1, 2, 3, 4, 5 მათგანი. ეს ხუთი შეესაბამება ამ იისფერ მონაკვეთებს. ვაკლებთ 1, 2, 3, 4, 5-ს, ამათ ვაკლებთ. თუ მხოლოდ მწვანეებს შევხედავთ, დავიწყეთ ექვსი მერვედით, ვაკლებთ ერთ, ორ, სამ, ოთხ, ხუთ მათგანს, და კარგად ჩანს, რომ ეს მწვანე მონაკვეთები შეესაბამება იისფერებს, და რა დაგვრჩა? დაგვრჩება მხოლოდ მხოლოდ ერთი მერვედი. ანუ, ეს იქნება ერთი მერვედი. აქ, რიცხობრივად რომ შევხედოთ, გვაქვს ექვსი რაღაც, ამ შემთხვევაში, მერვედი, თუ გამოვაკლებ ხუთ რაღაცას, ამ შემთხვევაში, ხუთ მერვედს, დამრჩება ერთი ეს რაღაც, ან ერთ მერვედი.