If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

თუ ვებფილტრს იყენებთ, დარწმუნდით, რომ *.kastatic.org და *.kasandbox.org დომენები არ არის დაბლოკილი.

ძირითადი მასალა

კურსი: არითმეტიკა (ყველა მასალა) > თემა 3

გაკვეთილი 6: გამრავლება: თანრიგები და ფართობის მოდელები

მესრისებრი გამრავლება

სალი გვაცნობს მესრისებრ გამრავლებას. შემქმნელია სალ ხანი.

გსურთ, შეუერთდეთ დისკუსიას?

პოსტები ჯერ არ არის.
გესმით ინგლისური? დააწკაპუნეთ აქ და გაეცანით განხილვას ხანის აკადემიის ინგლისურენოვან გვერდზე.

ვიდეოს აღწერა

მოდით, განვიხილოთ მესრისებრი გამრავლების მაგალითები და შემდეგზე შევეცდებით, გავიგოთ თუ როგორ მუშაობს ის. ვთქვათ, ჩვენ გვინდა, გავამრვლოთ ოცაშვიდი ორმოცდარვაზე. თქვენ წერთ ოცდაშვიდს. ორი და შვიდი სხვადასხვა სვეტში მოხვდებიან და ორმოცდაშვიდი მიეწერება ქვემოთ მარჯვნივ. შემდეგ კი ხაზავთ მესერს. ამიტომაც ეწოდება მას "მესრის"-ებრი გამრავლება. ასე რომ, ციფრი ორი ამ სვეტში... ციფრი შვიდი კი ამ სვეტში. ციფრ ოთხს თავისი რიგი 8-საც - თავისი ახლა, რაც შეეხება თავად გამრავლებას. თქვენ უნდა გაამრავლოთ ერთდროულად, ბოლოს კი უნდა შეკრიბოთ. გადატანის გამოყენებით ამის შეცვლა არ მოგიწევთ. მაგრამ გადატანას გამოვიყენებთ... ოღონდ, შეკრებისას. ასე რომ, ჩვენ თითქმნის დავასრულეთ მესერი. მოდით, დავხაზოთ დიაგონალები. შემდეგში გეტყვით, როგორ მუშაობენ დიაგონალები. აი, ასე. მზად ვართ, გავამრავლოთ შვიდჯერ ოთხი არის ოცდარვა. შვიდჯერ ოთხი უდრის ოცდარვას. ასე რომ, თქვენ წერთ ორს და რვას ასე. ორჯერ ოთხი არის რვა. თქვენ წერთ ნულს, რვას ასე. შემდეგ მოდის შვიდჯერ რვა. შვიდჯერ რვა უდრის ორმოცდათექვსმეტს. ასე რომ, ვწერთ ხუთს და ექვსს. და ბოლოს, ორჯერ რვა უდრის თვრამეტს. წერთ ერთს და ექვსს ასე. ჩვენ მოვრჩით გამრავლებას. ახლა შევკრიბოთ. ჩამოუყევით აი, ამ დიაგონალებს. აი, პირველი დიაგონალი, ერთეულების დიაგონალი, რომელიც ეკუთვნის ექვსიან რიცხვს. ასე რომ, თქვენ წერთ ექვსს ასე. გადავიდეთ შემდეგ დიაგონალზე ეს დიაგონალი შედგება 6-სგან, 5-სგან და 8-სგან. ეს ჩვენი ათიანის დიაგონალია. რვას პლიუს ხუთი ცამეტია. ცამეტს ექვსი უდრის ცხრამეტს. ასე რომ, თქვენ წერთ ცხრას აქ, ათეულის ადგილას, და ახლა გადაგაქვთ ერთი 19-დან ასეულების ადგილას. რადგან ეს არაა 19, ეს, ასევე, 190-ა. ეს ცხრამეტის ათეულია. მოკლედ, გადაგაქვთ ერთი. ერთს პლუს ორი უდრის სამს. სამს პლუს რვა უდრის თერთმეტს. თერთმეტს პლუს ერთი უდრის თორმეტს. თქვენ წერთ ორს ასეულების ადგილას და გადაგაქვთ ის ათასეულის რიგში. ერთს მივუმატოთ ნული ერთია, ასე რომ, გვაქვს ერთი ათასეულის რიგში. და აი, პასუხიც. ოცდაშვიდჯერ ორმოცდარვა არის ათას ორას ოთხმოდათექვსმეტს. მოდით, გავართულოთ. უფრო მეტ ციფრიანი მაგალითი გავაკეთოთ, რომ ნახოთ, რომ ამ მეთოდით ყველაფერი იხსნება. ვთქვათ,გვქონდა ხუთი ათას ოთხას სამოცდაცხრამეტჯერ ...ავიღოთ სამციფრა რიცხვი შვიდას ოთხმოცდაშვიდი. როგორც წინაზე, ვაგებთ ოთხ სვეტს. ხუთისთვის, ოთხისთვის, შვიდისთვის, და ცხრისთვის. გვექნება ხუთი ათას ოთხას სამოცდაცხრა და შემდეგ შვიდას ოთხმოცდაშვიდი. თითოეულს აქვს თავისი რიგი. შვიდას ოთხმოცდაშვიდი. ასე გამოიყურება. შემდეგ დავხაზოთ მესერი. დავხაზოთ... თითოეულს თავისი სვეტი აქვს. ვხაზავთ სვეტებს ასე. თითოეულს აქვს, ასევე, თავისი რიგიც. ერთი შვიდიანის რიგი. ერთი რვიანის. ერთი სხვა შვიდიანის. ახლა დავხაზოთ დიაგონალები. ასე. ერთი დიაგონალი, ორი. სამი, ოთხი ვფიქრობ მიხვდით აზრს. ახლა ჩვენ გვაქვს მხოლოდ ერთი, კიდევ ორი დიაგონალი. ჩვენ მზად ვარ გავამრავლოთ. ცხრაჯერ შვიდი. ამას არ გავაკეთებ ამ მხარეს. ჩვენ ვიცით ჩვენი ცხრილი. ცხრაჯერ შვიდი სამოცდასამი. შვიდჯერ შვიდი ორმოცდაცხრა. ოთხჯერ შვიდი ოცდარვა. ხუთჯერ შვიდი ოცხათხუთმეტი. მოდით, შევცვლი ფერებს. ცრაჯერ რვა არის 72. შვიდჯერ რვა ორმოცდათექვსმეტი ოთხჯერ რვა ოცდათორმეტი. ხუთჯერ რვა ორმოცი. კიდევ შევცვლი ფერებს. ცხრაჯერ შვიდი უკვე ვნახეთ. სამოცდასამი. შვიდჯერ შვიდი ორმოცდაშვიდი. ოთხჯერ შვიდი ოცხარავა, და ხუთჯერ შვიდი ოცდათხუთმეტი. მოვრჩით გამრავლებას. ახლა შეგვიძლია, შეკრება დავიწყოთ. მოდი შევცვლი შესაბამის ფერად დამატებისთვის. ალბათ, ვარდისფერი შეესაბამება. დავიწყოთ ერთეულებით. აქ მხოლოდ 3 გვაქვს, ვწერთ 3-ს ერთეულების ადგილას. გადავდივართ ათეულობით რიგზე. ორს პლუს ექვსი რვაა. რვას პლუს ცხრა არის ჩვიდმეტი. დაწერეთ შვიდი ათეულებში, გადაიტანეთ ერთი ასეულებში. რა პატარა ერთიანი დავწერე. ერთს პლუს სამი ოთხია. ოთხს პლუს შვიდი თერთმეტი. თერთმეტს პლუს ექვსი ჩვიდმეტი. ჩვიდმეტს პლუს ოთხი ოცდაერთი. ოცდაერთს პლუს რვა ოცდაერთი. დაწერეთ ცხრა ასეულის რიგში და გადაიტანეთ ორი. ორს პლუს ექვსი არის რვა. რვას პლუს ცხრა უდრის ჩვიდმეტი. ჩვიდმეტს პლუს ხუთი არის ოცდახუთი. ოცდაორს პლუს ორი არის ოცდაოთხი. ოცდაოთხს პლუს ორი უდრის ოცდაექვსს. ოცდაექვსს პლუს ხუთი უდრის ოცდათერთმეტს. გადავიტანოთ 3. სამს პლუს ოთხი არის შვიდი. შვიდს პლუს რვა უდრის თხუთმეტს. თხუთმეტს პლუს სამი უდრის თვრამეტს. თვრამეტს პლუს ნული უდრის თვრამეტს. თვრამეტს პლუს სამი უდრის ოცდაერთს. დაწერეთ ერთი და გადაიტანეთ ორი. ორს პლუს ორი უდრის ოთხს. ოთხს პლუს ხუთი უდრის ცხრას. ცხრას პლუს ოთხი უდრის ცამეტს. დაწერეთ სამი, და შეინახეთ ერთი. ერთს პლიუს სამი უდრის ოთხს. მოვრჩით! აი, რა ადვილია. ამ მეთოდს ორი უპირატესობა აქვს. პირველი, ყველაფერი ერთდროულად გავამრავლეთ. შემდეგ კი ყველაფერი ერთიანად შევაჯამეთ. სხვა უპირატესობა ისაა, რომ მეთოდი ზუსტია. ტრადიციული გამრავლების გზა, გადატანები, ციფრების ადგილები... ამას ბევრი დრო მიაქვს. მაგრამ დააკვირდით, ჩვენ ამოცანა ამოვსხენით საკმაოდ ზუსტად და მოხერხებულად. და მივიღეთ პასუხი. ჩვენი პასუხია ოთხი მილიონ სამას თორმეტი ათას ცხრაას სამოცდაცამეტი. აი პასუხიც. შემდეგ ვიდეოში ჩვენ გავიგებთ, თუ რატომ იმუშავა ამ მეთოდმა.