If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

თუ ვებფილტრს იყენებთ, დარწმუნდით, რომ *.kastatic.org და *.kasandbox.org დომენები არ არის დაბლოკილი.

ძირითადი მასალა

რა არის წილადი

სალი მთელს შლის ტოლ ნაწილებად, რომ შექმნას წილადები, რომელთაც მრიცხველში აქვს 1. შემქმნელია სალ ხანი.

გსურთ, შეუერთდეთ დისკუსიას?

პოსტები ჯერ არ არის.
გესმით ინგლისური? დააწკაპუნეთ აქ და გაეცანით განხილვას ხანის აკადემიის ინგლისურენოვან გვერდზე.

ვიდეოს აღწერა

ამ ვიდეოში ვილაპარაკებ წილადების შინაარსზე. გესაუბრებით წილადების შინაარსზე. წილადებს შეგვიძლია შევხედოთ ბევრნაირად. თუმცა, მოდი, ჯერ ვისაუბროთ მაინც საფუძვლებზე. ვთქვათ, გვაქვს აი ეს კვადრატი. მარცხნივ როგორც ხედავთ კვადრატია. და ჩავთვალოთ, რომ ეს კვადრატი არის ერთი მთელი. მოდი, დავწერ კიდეც. ეს კვადრატი არის ერთი მთელი. ანუ, სრული კვადრატია. ახლა ამას გავყოფ ოთხ ტოლ ნაწილად. ოთხ ტოლ ნაწილად გავჭრი. მოდი, ჯვარს გავუსვამ, ესე ვთქვათ, შუაში. ესე იგი, ჯერ ორ ტოლ ნაწილად გავყავი და შემდეგ ესენიც გავყავი ორ-ორ ტოლ ნაწილად რაც ნუ მოგვცემს ოთხ ტოლ ნაწილს. მას შემდეგ, რაც მივიღეთ ოთხი ტოლი ნაწილი, ავიღებ მის ერთ ნაწილს. მოდი ავირჩიოთ. ვთქვათ ამ ნაწილს. გავამუქებ. და გვაინტერესებს მთელის რა ნაწილი არის, აი, ეს ჩვენი გამუქებული ზედაპირი. ნაწილი, რომელიც გავაფერადე წითლად, თუ მოწითალოდ. ეს არის ერთ ოთხი ნაწილიდან, ხომ? ერთ ოთხი ნაწილიდან. ნახეთ, 1, 2, 3 და 4. ოთხი ცალი ტოლი ნაწილი გვაქვს და მათგან ერთი ავირჩიე. ეს არის წილადი. ანუ, მთელის ერთი მეოთხედი ნაწილია. ორ ნაირად შეგვიძლია ეს წარმოვიდგინოთ. შეგვიძლია აღვიქვათ როგორც ერთი ოთხი ტოლი ნაწილიდან. ან როგორც მთელი გაყოფილი ოთხზე. ორივე ვარიანტი სწორია. და ეს გვაძლევს ამხელა ნაწილს. მოდი, გავაკეთოთ კიდევ ერთი მაგალითი. დავფიქრდეთ, ვთქვათ, რას წარმოადგენს ერთი მერვედი. მოდი, მოვიფიქროთ რას წარმოადგენს ერთი მერვედი. ავიღეთ ერთ მერვედი და გამოვსახოთ ესეც ვიზუალურად. ამ შემთხვევაში ეს არის მართკუთხედი და მოდი, ეს დავყოთ რვა ნაწილად. რვა ტოლ ნაწილად. ესე იგი, თუ გვინდა რომ დავყოთ რვა ტოლ ნაწილად. მოდი, ორ ნაწილად გავყოფ ჯერ ასე. ეს ორ ნაწილად გავყავით. ახლა, მოდი, თითოეული გავყოთ ორ ნაწილად კიდევ. ამით მივიღებთ ოთხ ნაწილს. და გვინდა რვა ტოლ ნაწილად გაყოფა, ამიტომ კიდევ თითოეული ორ-ორ ნაწილად გავყოთ. ანუ თითოეულის შუაში კიდევ ჩამოვუსვათ ხაზები. ზუსტი ნახაზი არ არის, მაგრამ იდეას ალბათ გაწვდით. ეს ხელით დახაზული, რადგან არაა ზუსტი აზრს გამოხატავს, რომ ეს არის რვა ტოლ ნაწილად გაყოფილი ერთ მთელი რაღაც. რაღაცა ერთ მთელი ფიგურა. ახლა, რა იქნება აქედან ერთი მერვედი? რადგან ყველა არის ტოლი, ერთ-ერთი რომ ავიღო, აი ნებისმიერი ერთ-ერთი რომ გავაფერადო, ვთქვათ. ანუ, ვითომ ავირჩიე ეს ერთ-ერთი ცალი. ეს არის მთელის ერთი მერვედი. ის წარმოადგენს მთელის ერთ მერვედს, რადგან რვა ერთნაირი ფიგურიდან ერთ-ერთია. აი, გაჩვენებთ კიდევ რამდენიმე მაგალითს, რომლებიც უკვე წინასწარ გავაფერადე. ალბათ ეტყობა კიდეც, რომ ცოტა უფრო გავერთე შეღებილი და შუქ ჩრდილებიანი და ა.შ. მოკლედ, თუ ვთქვათ აი იასამნისფერი კვადრატი არის მთელი. მაშინ, რა ნაწილს წარმოადგენს მისი წითელი ნაწილი, აი რაც აქ შევღებეთ? შემდეგ თუ, აი ეს ლურჯი წრე არის მთელი, რა ნაწილი არის მისი წითელი დეტალი? და თუ ეს სამკუთხედი, ეს ყვითელი სამკუთხედი, მთელს წარმოადგენს რა ნაწილს წარმოადგენს მაშინ მისი წითელი დეტალი? მოდი, შეაჩერეთ ვიდეო, მოიფიქრეთ თქვენ თვითონ. კარგი, ახლა დავაკვირდეთ თითოეულ მათგანს. ამ მართკუთხედის შემთხვევაში გვაქვს, ნახეთ, სამი ტოლი ნაწილი. და ერთ-ერთი მათგანი გავაფერადეთ. ანუ, ეს წითელი მართკუთხედი არის მთელის ერთი მესამედი. ეს წითელი მართკუთხედი არის მთელის ერთი მესამედი. ახლა შევხედოთ შემდეგს. ამ ნამცხვრის მაგვარ ფიგურას. ეს არის ხუთ ტოლ ნაწილად დაყოფილი, ნახეთ. ხუთი ტოლი ნაწილი აქვს. ტოლი ნაწილებია ხუთივე, ამიტომ ერთ-ერთი ავირჩიე და გავაფერადე. ერთ-ერთი გავაფერადე. ეს არის ხუთი ტოლიდან ერთ-ერთი უბრალოდ. და, ესე იგი, წარმოადგენს ნამცხვრის ერთ მეხუთედს. ნამცხვრის ხუთი ტოლი ნაწილიდან ერთ-ერთ ნაწილს. ანუ, ნამცხვრის ერთ მეხუთედს. მაგრამ, აი ახლა, შემდეგი არის საკმაოდ საინტერესო. აი, ეს ყვითელი სამკუთხედი. ნუ, შეიძლება იფიქროთ, რომ გვაქვს ოთხი ნაწილი. ერთი გაფერადებულია და ალბათ ერთი მეოთხედი უნდა იყოს. მაგრამ დაიმახსოვრეთ ძალიან კარგად, რომ აუცილებლად თითოეული ნაწილი უნდა იყოს ტოლი. აქ თუ დავუკვირდებით აშკარად ჩანს, რომ ეს არის კუთხე და არ არის ტოლი სხვა ნაწილების, რომლებიც უფრო დიდია. ზოგიერთი. არც ამ ნაწილის ტოლია, არც ამ ნაწილის ტოლი. შეიძლება მარჯვენას ტოლი კიდევ ჩავთვალოთ, მაგრამ ამ ორის ტოლი არ არის. ესე იგი, აქ ვერ ვიტყვით, რომ გვაქვს ერთი მეოთხედი. ეს არ არის სწორი. (სუბტიტრები შექმნილია ანა ბოსტოღანაშვილის დახმარებით)